Tai Chi voor kwetsbare jongeren - mijn ervaring als gastdocent bij TAJO vzw

Maatschappelijke duurzaamheid

Met beide voetjes op de grond gezet

Enkele maanden geleden werd ik door Natacha Vranken van TAJO vzw gecontacteerd met de vraag of ik een atelier wilde geven rond het thema mentale weerbaarheid voor kwetsbare jongeren. Ze hadden vernomen dat ik Tai Chi en Qigong lessen geef en dat ik misschien wel interesse had om een atelier uit te werken rond mentaal welzijn.

TAJO versterkt kwetsbare jongeren tussen 10 en 18 jaar om vroegtijdig schoolverlaten structureel te verminderen. Daarvoor organiseren ze interactieve ateliers op zaterdag (3-jarig traject). Hier maken de jongeren kennis met de meest uiteenlopende beroepen en de talenten die daarbij horen. TAJO werkt hiervoor samen met vrijwillige professionals die vanuit hun expertise ervaringsgerichte ateliers begeleiden. TAJO wil geen talenten verloren laten gaan. Vroegtijdig schoolverlaten zorgt voor meer kans op langdurige werkloosheid, armoede en gezondheidsproblemen. Studies tonen aan dat de kosten aan de maatschappij gedurende de levensloop van een vroegtijdig schoolverlater tussen de één en twee miljoen liggen.

Eerst stond ik er een beetje huiverig tegenover omdat ik geen ervaring heb met jongeren en omdat Tai Chi nu niet bepaald een evidente materie is om aan zo'n jonge leeftijdsgroep mee te geven. Om het voor de doelgroep verteerbaar en leuk te maken, werd ik uitgedaagd om creatief te zijn.

Het is uiteraard een grote kans om eens met jongeren te kunnen werken en wie weet hoeveel ze eraan zouden hebben. Omdat duurzaamheid me nauw aan het hart ligt (tot hiertoe vooral op ecologisch gebied, maar dit keer maatschappelijke duurzaamheid door mee te zorgen voor de toekomstige generatie) besloot ik me niet te laten leiden door angst en onzekerheid en zei heel snel enthousiast "JA". Ik had immers nog maanden de tijd om me voor te bereiden. De inspiratie zou wel komen. En inderdaad, toen de dag eraan kwam stond ik klaar met een prachtig atelier. Mooi opgebouwd: oefeningen opgebouwd rond een inspirerend verhaal. Een mix van filosofie op kindermaat, beweging en als het lukte ging ik ook nog ademhalingsoefeningen en meditatie doen. Mijn aanvankelijke plan om duo oefeningen te laten doen had ik gelukkig laten varen.

De groep bestond uit een 20-tal jongeren die voor de ateliers in kleinere groepen werden opgesplitst. Telkens een atelier rond een ander onderwerp. Alvorens met de ateliers te starten was er een cirkelgesprek met de ganse groep. Daar konden we ons als gastdocent voorstellen. Er was ons gevraagd om dat op een creatieve manier te doen dus ik had iets leuks voorzien, maar tijdens de voorstelling was al gauw duidelijk dat we een uitdagend publiek hadden. De uitdaging bleek nog groter te zijn dan verwacht. Soms is het goed dat je niet alles vooraf goed kan inschatten ;-) TAJO had ons vooraf goed geïnformeerd maar in mezelf dacht ik "My God, ik heb dit onderschat!" …

Vanaf de eerste seconde was er actie. Geen tijd om na te denken, navigeren op de wilde golven, zo voelde het. En de kans op verdrinking was reëel 😉 Ik voelde dat ik flexibel ging moeten zijn in mijn planning. Rustig mediteren zat er waarschijnlijk niet in vandaag. “Gelukkig had ik leuk demo materiaal mee”, dacht ik. Ik had een Tai Chi waaier meegebracht, een Tai Chi zwaard en een mooi, goudkleurig Chinees gewaad. De jongeren stormden enthousiast het klaslokaal in en voor ik het wist was mijn demo materiaal all over te place. Eén van de jongeren liep zichzelf wind toe te wapperen met de waaier, een ander stond lustig te zwaaien met het zwaard en één van de meisjes vroeg opgewonden of ze het gouden hemd mocht aandoen. Chaos alom. Hét moment om zelf de Tai Chi principes toe te passen en "to go with the flow". Het was een constant navigeren en aanvoelen hoe ik hen het beste kon begeleiden en durven in te spelen op wat er vanuit de groep ontstond.

Tai Chi draait om balans en stabiliteit. Twee dingen die veel van deze jongeren broodnodig hebben. Ik wilde het hen zo graag geven maar ze leken er weinig boodschap aan te hebben. Het frustreerde me omdat ik zoveel waardevolle kennis en inzichten met hen wilde delen maar ze hadden er geen oren naar. Normaal heb ik daar niet zoveel problemen mee, alles op zijn tijd. Maar ik voelde dat tijd niet in het voordeel speelde van deze kwetsbare jongeren en vond het zo frustrerend om te moeten ondervinden dat dit allemaal moet "rijpen". Ik wilde het teveel even fixen voor hen. Sommige dingen zijn echter niet zomaar even te fixen en dat is niet leuk. De volle betekenis van kansarmoede drong pijnlijk tot me door op het eind van de dag. We kunnen als gastdocent ons steentje bijdragen en hopen dat er elementen zijn waar ze een stapje verder mee kunnen in hun leven.

Op het eind van de dag hoopte ik eigenlijk vooral dat ze gevoeld hebben dat ik oprecht om hen gaf, dat ze het sprankeltje liefde in mijn hart hebben kunnen voelen. Deze jongeren hebben allemaal op deze jonge leeftijd al een serieuze rugzak. Ik heb hen ervaren als echte overlevers. Wat is het toch een geschenk als je als kind zorgeloos door het leven kan gaan. Dat is lang niet voor iedereen weggelegd en het is dan ook geen overbodige luxe om ons steentje bij te dragen zodat deze jongeren meer kansen krijgen om gelukkig door het leven te stappen en later een waardevolle bijdrage kunnen leveren in onze maatschappij. We hebben mekaar zoveel te bieden.

De onophoudelijke inzet van de begeleiders van TAJO, hun geduld en eerbied voor het proces van de jongeren is hartverwarmend.  Arnaud Saen, één van de begeleiders, heeft laten zien hoe het kan en is niet alleen een leraar voor de jongeren maar ook voor zijn gastdocenten. Ik heb veel van hem geleerd die dag en ben daar enorm dankbaar voor.

Maar dus om het even in Tai Chi termen te zeggen. Op het eind van de dag stond ik goed met mijn voetjes op de grond. En deze keer niet door de Tai Chi oefeningen ;-)

TAJO is constant op zoek naar gastdocenten om op zaterdag een atelier te geven over hun beroep/passie om de jongeren te inspireren. Heb je ook zin om je bijdrage te leveren aan dit waardevolle initiatief, neem dan zeker een kijkje op de website www.tajo.be. 

En dan blijft er bij mij nog een vraag hangen. Tai Chi voor kinderen … Wat denken jullie, een goed idee? Ken je iemand die dit interessant zou vinden? Aarzel zeker niet om me te contacteren als je hieromtrent vragen of ideeën hebt. Yoga voor kinderen is vrij gekend maar Tai Chi lessen voor kinderen heb ik in België nog niet gezien.

Heb je zin om eens een keertje te komen proeven van Tai Chi / Qigong voor volwassenen, neem dan zeker een kijkje op mijn website www.daoyin.be of contacteer me via pascale@daoyin.be.